Από τα τέλη Σεπτεμβρίου και επί δυόμισι περίπου μήνες στον χώρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δόθηκε ένας εργατικός αγώνας από τους εργολαβικούς υπαλλήλους καθαριότητας και διοίκησης που άγγιξε πολλές πλευρές της κοινωνικής ζωής της πόλης και λοιδορήθηκε με σφοδρότητα. Μετά από συλλήψεις, εισβολή των ΜΑΤ στον πανεπιστημιακό χώρο, δικαστήρια, "εθελοντικούς" καθαρισμούς ιδιωτικών συνεργείων από τον Μυλόπουλο και τους "φίλους" του, συγκρούσεις με απεργοσπαστικούς μηχανισμούς, πορείες και επεισοδιακές συνελεύσεις των εργαζομένων, ο αγώνας -προς το παρόν δείχνει να- έληξε με εκατέρωθεν υποσχέσεις για 'ειρηνική' διευθέτηση και με αποπληρωμή μέρους των δεδουλευμένων (του Αυγούστου). Πρυτανεία, κράτος, εργολάβοι, δυνάμεις καταστολής, αστική δικαιοσύνη και φυσικά ΜΜΕ εκτόξευσαν τόνους λάσπης και πολέμησαν με κάθε μέσο την απεργία διαρκείας των εργολαβικών και την κατάληψη της Πρυτανείας με σκοπό φυσικά να τον απονομιμοποιήσουν κοινωνικά, να τον απομονώσουν και να τον οδηγήσουν στην ήττα μια ώρα αρχύτερα. Το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία, στην επιβίωση σε τελική ανάλυση της τάξης μας, είναι αδιαφιλονίκητο και αξιακό ζήτημα για κάθε δύναμη που θέλει να υπερασπίζεται την εργασία και να εναντιώνεται στην εκμετάλλευση και την υποτίμηση των ζωών μας. Ωστόσο, μέσα και από αυτήν την εμπειρία εργατικού αγώνα, θα ήταν χρήσιμο να αντλήσουμε μερικά διδακτικά συμπεράσματα.
Διαβάζοντας τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου αγώνα, θέλουμε να σταθούμε σε τρία επίπεδα. Το πρώτο έχει να κάνει με την διάρκεια και την μαχητικότητα των μέσων που χρησιμοποίησε, το δεύτερο με την δομή του υποκειμένου του αγώνα και τους δρόμους διαπραγμάτευσης στους οποίους οδήγησε αυτή η δομή και το τρίτο με το διεκδικητικό πλαίσιο ή αλλιώς το πολιτικό/οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο της στοχοθεσίας του.
Τα πρώτα χαρακτηριστικά αποδείχθηκαν ιδαίτερα θετικά οδηγώντας μεγάλη μερίδα του φοιτητικού κινήματος να σταθεί στο πλευρό των απεργών και να προσδώσει έτσι ζωντάνια και επιπλέον ορμή διαχέοντας τον αγώνα στην πόλη, πραγματοποιώντας διαδηλώσεις και ποικίλες εκδηλώσεις αλληλεγγύης και ασκώντας πίεση σε κράτος, εργολάβους και πρυτάνεις υπέρ των συμφερόντων των εργαζομένων. Το όπλο της απεργίας διαρκείας, σε συνδυασμό μάλιστα με την επιθετική μορφή της κατάληψης και της παρεμπόδισης βασικών λειτουργιών του πανεπιστημίου, λειτούργησε στα χέρια των απεργών ως εργατικός εκβιασμός, ανάλογος της επίθεσης που δέχονται οι ίδιοι στους όρους ζωής τους -να υπενθυμήσουμε εδώ ότι οι νέες συμβάσεις προβλέπουν μισθούς των 480€.
Το δεύτερο επίπεδο που έχει να κάνει με την δομή του σωματείου και τους διαύλους που έβαλε σε λειτουργία για να νικήσει, δυστυχώς υπέσκαπτε διαρκώς τα αγωνιστικά γνωρίσματα της ίδιας της απεργίας. Με ένα Δ.Σ. αυστηρά κομματικά προσανατολισμένο (σε δυνάμεις της απερχόμενης "σοσιαλδημοκρατίας"-ΠΑΣΟΚ και της επερχόμενης σοσιαλδημοκρατίας ή "αριστερής" διαχείρισης-ΣΥΡΙΖΑ) να επιδιώκει την χειραγώγηση του αγώνα σε κάθε στάδιο εξέλιξής του και μια γενική συνέλευση που πολλές φορές καταστρατηγούνταν από παρασκηνιακές πολιτικές μανούβρες των "συνδικαλιστών'" σε αγαστή συνεργασία με το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, η ταξική έκφραση του αγώνα είχε να υπερνικήσει τεράστιους σκοπέλους. Ακόμη παραπάνω, είχε ήδη υπογράψει το χαρτί της παραίτησής της, καθώς ανέθετε τον αγώνα για επιβίωση σε μεσολαβητές που είναι οι ίδιοι μέρος της επίθεσης που δεχόμαστε και τολμούν να εμφανίζονται τώρα με τα διαπιστευτήρια μιας ψευδεπίγραφης σωτήριας επέμβασης. Οι αυταπάτες περί 'εργατικού' και 'αγωνιστικού' προσωπείου τόσο του επίσημου συνδιαλισμού (Ε.Κ.Θ.) όσο και των 'αριστερών' ψαλτών του συστήματος που προαλείφονται για τους αυριανούς υπουργικούς θώκους πρέπει να καταρριφτούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στα μάτια της εργατικής τάξης. Από την άλλη, ακόμη κι αν αυτές οι αυταπάτες έχουν όντως αποσαθρωθεί, μένει να απορρίψουμε ακόμη και την δυνατότητα μιας μερικής έστω, νίκης μέσω βουλευτικών συνεννοήσεων, κομματικών παρατάξεων και λοιπών παρατρεχάμενων για έναν ακόμη λόγο: γιατί στη σημερινή συγκυρία, στην καρδιά της κρίσης και της καθολικής επίθεσης στην τάξη μας, όση πίεση κι αν ασκηθεί, καμία ομάδα εργαζομένων δεν μπορεί να κερδήσει κομμάτι του κλεμμένου της πλούτου αν δεν το πάρει με τα ίδια της τα χέρια έξω από κάθε λογική συναίνεσης και συνδιαχείρισης με τους από-πάνω. Αν δεν αντιληφθούμε τώρα, πριν να είναι ήδη αργά, ότι δεν υπάρχει πλέον πλαίσιο διεκδίκησης και ανάθεσης των ζωών μας σε κανέναν άλλον εκτός από τις δικές μας αυτόνομες δομές βάσης που θα απαιτούν και θα υφαρπάζουν όσα τους αρνούνται, τότε είμαστε καταδικασμένοι να γίνουμε οι δούλοι του 21ου αιώνα.
Άμεσα αλληλένδετο με αυτό το κομμάτι είναι και το τρίτο επίπεδο ανάγνωσης του αγώνα, αυτό που εξετάζει το ζητούμενό του, τον στόχο δηλαδή που οι ίδιοι οι απεργοί έθεταν ως τροχιοδεικτικό για την επιτυχία του αγώνα τους. Ενώ λοιπόν η απαίτησή τους για μόνιμη σταθερή εργασία -που θα περνούσε φυσικά πάνω από τα πτώματα αυτών των νταβατζήδων που λέγονται εργολάβοι- είναι λογική, αναγκαία και καθολική για κάθε εργαζόμενο και άνεργο, ωστόσο δεν κατόρθωσε να υπερβεί το δημοσιοϋπαλληλικό πλαίσιο του παρελθόντος, δηλ. το πλαίσιο διεκδίκησης και αναπαραγωγής μιας οριστικά τελειωμένης πλέον διαχείρισης, όπου το κράτος (μέσω του ΑΠΘ ή οποιουδήποτε φορέα της δημόσιας ζωής και διοίκησης) εξασφάλιζε μια ασφαλή και διά βίου απασχόληση σε ένα στρώμα της εργατικής τάξης ενώ πετιόταν στον Καιάδα η μεγάλη μερίδα του ιδιωτικού τομέα που δεν κατόρθωνε με χίλιους μύριους τρόπους να εισχωρήσει στην χαρισάμενη ζωή του δημοσίου. Ο στόχος λοιπόν της μονιμοποίησης στη δεδομένη συγκυρία εκτός από βέβαια στρατηγική ήττας -ποιος μπορούσε να ισχυριστεί ότι τη στιγμή που έχει ανοίξει η πόρτα της απόλυσης για τους ήδη υπάρχοντες μόνιμους δημόσιους υπάλληλους, ξαφνικά το κράτος θα προσλάμβανε άλλους 850;- ήταν επίσης και η εγγύηση της κοινωνικής απομόνωσης και της ταξικής 'αδιαφορίας' στην καλύτερη περίπτωση. Γιατί δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το σκληρό πρόσωπο της πραγματικότητας στον κόσμο της εργασίας σήμερα· αν είσαι αρκετά τυχερός και δεν βρίσκεσαι στα συντριπτικά ποσοστά των ανέργων, τότε θα είσαι υπαμειβόμενος, υποαπασχολούμενος, χωρίς ένσημα-ασφάλιση, με απλήρωτα δεδουλευμένα/υπερωρίες, εκβιασμούς, απειλές κ.ο.κ. Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι αναγνωρίζοντας την οπισθοχώρηση των ταξικών συσχετισμών εις βάρος μας οφείλουμε να κατεβάσουμε τον πήχυ των απαιτήσεών μας όπως διακηρύσσουν ολημερίς κυβέρνηση, ΜΜΕ, κόμματα και πάσης φύσεως απολογητές της βαρβαρότητας. Σημαίνει όμως ότι για να νικήσουμε χρειαζόμαστε ταξική αλληλεγγύη και για να την έχουμε οφείλουμε να προβάλουμε αιτήματα πανκοινωνικά, προς το συμφέρον όλης της τάξης καθώς και να φτιάχνουμε τις δομές οι οποίες θα τα κάνουν πράξη.
Τέλος, για να θυμήσουμε κάτι που γράφαμε αρκετό καιρό πριν, αναφερόμενοι στο φοιτητικό κίνημα αλλά και τη σύνδεσή του με το εργατικό που εξετάζουμε ακριβώς τώρα: “Το φοιτητικό κίνημα -οφείλει- να απαγκιστρωθεί από έναν αδιέξοδο συντεχνιακό συνδικαλισμό του ασύλου και των επαγγελματικών δικαιωμάτων που δεν βλέπει το ανέφικτο των αιτημάτων του στο σημερινό καθεστώς και κλείνει το μάτι στο ‘ένδοξο’ παρελθόν μιας ‘καλύτερης’ –βλέπε σοσιαλδημοκρατικής- διαχείρισης. Να συμπορευθεί με τον ακηδεμόνευτο εργατικό συνδικαλισμό, με το κομμάτι εκείνο δηλαδή των αγωνιζόμενων εργαζομένων και των ταξικών τους σωματείων που προτάσσει την ολική ανατροπή του καπιταλιστικού υπάρχοντος. Να δημιουργήσουμε σήμερα κιόλας κοινές συνελεύσεις εργαζομένων και ανέργων, ελλήνων και μεταναστών, κάθε κλάδου με τους φοιτητές και σπουδαστές των αντίστοιχων τμημάτων. Να προτάξουμε την υπόθεση της αυτοδιαχείρισης των σχολών από φοιτητές, καθηγητές και εργαζόμενους, να αμφισβητήσουμε το σύνολο της δομής και του περιεχομένου της γνώσης και να ανοίξουμε διόδους ουσιαστικού και ακηδεμόνευτου συντονισμού των αγώνων για να περάσει επιτέλους ο φόβος στο αντίπαλο στρατόπεδο.... Το πρόταγμα της αυτοδιαχείρισης και της κοινωνικής-εργατικής αυτοδιεύθυνσης δεν μπορεί να είναι κούφια ρητορική ούτε να περιορίζεται σε διακηρύξεις. Είναι ο μόνος τρόπος να αποφασίζουμε εμείς για τις ζωές μας, για την εργασία και τον ελεύθερό μας χρόνο, για τους όρους υλικής διαβίωσης της κοινωνίας χωρίς διαμεσολαβητές και ειδικούς και αυτό πρέπει να το αποδείξουμε στην πράξη. Είναι το ανώτερο στάδιο της κοινωνικής εξέλιξης, η υψηλότερη βαθμίδα ευτυχίας, ισότητας, ελευθερίας και αυτοκαθορισμού. Σημαίνει ότι εργάτες, άνεργοι και φοιτητές θα πάρουν επιτέλους στην κατοχή τους όλα όσα έχουν συσσωρευτεί, όλα όσα παράγουν και όλα όσα χρειάζονται. ”
Στις παρακαταθήκες του αγώνα κρατάμε τους αγωνιζόμενους φοιτητές που υπερασπίστηκαν την απεργία και την κατάληψη της πρυτανείας το βράδυ της 17ης Νοέμβρη, αμέσως μετά την πορεία του Πολυτεχνείου -και γι'αυτό ξυλοκοπήθηκαν και συνελήφθησαν από τους μισθοφόρους- περιφρουρώντας έναν εργατικό αγώνα όπως ακριβώς όφειλαν να κάνουν, κρατάμε επίσης και τις πρώτες επαφές ανάμεσα στους εργολαβικούς και το σωματείο της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής που επιχείρησε να ρίξει τον σπόρο της εργατικής αυτοδιαχείρισης, του ακηδεμόνευτου αγώνα και της αμεσοδημοκρατικής λειτουργίας του σωματείου βάσης. Το μέλλον θα δείξει τις ικανότητες της τάξης μας να προσαρμόζεται στις περιστάσεις, να ελίσσεται, να εξελίσσεται και να οργανώνει την αντεπίθεσή της με όρους νίκης, δηλ. συντριβής της καταστροφής που δυστυχώς πλησιάζει ολοένα και γρηγορότερα την κοινωνικής μας πραγματικότητα, φορώντας μάλιστα το πιο αποκρουστικό της προσωπείο, αυτό του φασισμού και της ταξικής γενοκτονίας.
Δεκέμβρης 2012
Κίνηση Εργατικής Χειραφέτησης & Αυτοοργάνωσης
